Bij het rouwen om Laura komen aspecten naar voren, waarvan ik niet had gedacht dat ze mee zouden spelen en me van mijn stuk zouden kunnen brengen.
Met dat ik Laura heel erg mis, mis ik ook alle dingen die bij haar horen.
Het was een verdrietige ontdekking, te merken dat ik met Lau ook haar vriendinnen mis.
Ze kwamen regelmatig langs, die meiden. En samen met Laura deden ze hun (meiden)dingen. De ene keer kwam er een vriendin om samen met haar te gaan hardlopen, of gitaar te spelen. -Wat mis ik het om te luisteren naar de liedjes die ze boven op haar kamer zongen en speelden.-
Een andere keer gingen ze winkelen of even iets drinken in het dorp.
Taart maken, huiswerk doen, of logeren en heel lang kletsen. Er werd van alles ondernomen. In de zomer kwam er vaak een vriendin om samen met Laura te gaan varen in haar bootje. Soms bleef er één mee eten wat altijd gezellig was.
Wat mis ik de kleine gesprekjes die ik soms had met die vriendinnen. En wat mis ik het contact en de gezelligheid die dit met zich mee bracht.
Ook hiervan kan ik erg verdrietig zijn, dat dit er allemaal niet meer is. De sfeer in mijn huis is mede veranderd doordat er geen meisjes meer komen.
Het is confronterend om deze meiden te zien doorgaan met hun leven. Ze hun plannen te zien maken, diploma's halen, verjaardagen vieren en vriendjes krijgen.
Het zijn allemaal dingen die voor Laura deels wel waren gekomen, maar voor een groot deel ook nog moesten komen. Gebeurtenissen die nooit plaats zullen vinden. Mijlpalen die er niet zullen zijn. Ook hiervan moet ik afscheid nemen en het achter me laten.
Het leven van Laura's vriendinnen gaat door, en dat is goed.
Maar Laura's leven is gestopt. Het is een groot contrast en dat maakt de rouw en de pijn om haar verlies groter.
In de afgelopen maanden heb ik af en toe contact met een aantal van hen. Soms een WhatsApp je. Soms een heel kort praatje. Op een avond zijn twee van Laura's vriendinnen bij me geweest en hebben we kunnen praten. Dat was fijn en goed.
Maar het contact met hen verliep altijd via Laura en nu zij er niet meer is, is het logisch dat ik hen nog maar weinig zie en spreek.
Daarbij is het best ongemakkelijk voor hen, maar soms ook voor mij, om een gesprek te beginnen omdat het spreken over Laura veel pijn met zich mee brengt. De emoties die er zijn, maken het soms moeilijk en we kennen we elkaar niet altijd goed genoeg om ze 'zomaar' te delen.
Het overlijden van Laura heeft ook bij haar vriendinnen veel losgemaakt. Ik hoor het soms van hun ouders of van de jeugdcoaches van de kerk.
De behoefte om er een keer met elkaar over te praten bleek er te zijn. Zowel bij de meiden als ook bij mijzelf.
Daarom werd er een avond georganiseerd om bij elkaar te komen. En met elkaar te praten en te delen.
In een volgende blog zal ik hierover wat schrijven.
Twee keer een kind verliezen in dit leven. Het is onvoorstelbaar en er zijn geen woorden voor. Toch probeer ik in dit blog woorden te geven aan wat er gebeurt tijdens het rouwen om twee kinderen. Een moeilijk proces met bittere ervaringen, maar af en toe is er een zoete herinnering of moment. Ik neem je een stukje mee op mijn weg met bitterzoete herinneringen en ervaringen.
28.6.18
25.6.18
25 juni. 'Ik mis je'- Rouwen om twee kinderen is teveel.
Sinds Laura overleed in november wordt mijn leven beheerst
door de rouw om haar. Het heeft me helemaal in bezit genomen. De rouw is diep en
is er altijd. Er is weinig ruimte voor iets anders en het eist bijna alle
energie op die ik heb.
Een
speciale dag.Toch is er de laatste weken iets waardoor ik mijn aandacht ergens anders op moet richten....
Lees deze Blog hier verder op de website ikmisje.eo.nl/
24.6.18
24 juni. Lennards dag.
Het is nog vroeg in de ochtend. Ik ben
wakker en ga uit mijn bed. Voordat ik ontbijt rijd ik naar de begraafplaats om de dag daar te beginnen.
Het is stil op straat en stil tussen de bomen. Ik hoor alleen de vogels die er altijd zijn.
Ik loop over het pad naar de plek waar Lennard is begraven.
Daar, in de vroege ochtendstilte leg ik bloemen bij zijn graf.
Het is me gelukt om in deze verwarrende dagen de ruimte te nemen om iets te maken voor op Lennards grafje.
Daar ben ik blij om. Want op zijn geboortedag wil ik stil staan bij hem. Hoewel mijn gedachten zoveel bij Laura zijn vond ik toch de moed om iets voor op zijn grafje te maken.
Het is anders dan vorig jaar en de jaren daar voor. Want nu is Laura hier ook op deze begraafplaats begraven. De rouw om mijn twee kinderen loopt door elkaar heen.
Ik kan niet anders dan ook aan Laura denken en naar haar graf gaan.
Zo loop ik daar 's morgens vroeg. Van het ene graf naar het andere. Op een dag die eens een verjaardag was, maar nu niet meer.
wakker en ga uit mijn bed. Voordat ik ontbijt rijd ik naar de begraafplaats om de dag daar te beginnen.
Het is stil op straat en stil tussen de bomen. Ik hoor alleen de vogels die er altijd zijn.
Ik loop over het pad naar de plek waar Lennard is begraven.
Daar, in de vroege ochtendstilte leg ik bloemen bij zijn graf.
Het is me gelukt om in deze verwarrende dagen de ruimte te nemen om iets te maken voor op Lennards grafje.
Daar ben ik blij om. Want op zijn geboortedag wil ik stil staan bij hem. Hoewel mijn gedachten zoveel bij Laura zijn vond ik toch de moed om iets voor op zijn grafje te maken.
Het is anders dan vorig jaar en de jaren daar voor. Want nu is Laura hier ook op deze begraafplaats begraven. De rouw om mijn twee kinderen loopt door elkaar heen.
Ik kan niet anders dan ook aan Laura denken en naar haar graf gaan.
Zo loop ik daar 's morgens vroeg. Van het ene graf naar het andere. Op een dag die eens een verjaardag was, maar nu niet meer.
![]() |
Op de achtste verjaardag van Lennard. |
20.6.18
20 juni. Love is in the air.
Ik loop onder de bomen op de begraafplaats. Het was een grijze dag vandaag, maar nu is de zon doorgebroken.
Het warme zonlicht valt op mijn schouders als ik bij het graf van Laura sta. Het voelt als een warme troostende deken terwijl ik bij haar stille graf sta. Ik kijk omhoog, naar de intens blauwe lucht. Zo blauw dat het lijkt alsof de hemel heel dicht bij is. Op dit soort momenten voel ik me even wat dichterbij Laura dan anders.
Mijn lieve meisje in de hemel. Zo ver weg maar misschien toch dichterbij dan ik vaak denk. Kon ik maar even kijken hoe het daar is. Of haar een knuffel brengen. Wist ik maar hoever weg de hemel is.
Mijn hart is daar. Omdat mijn meisje daar is.
's Avonds zit ik op de bank en ik kijk TV. Er is een programma op over mensen die van elkaar houden, maar elkaar missen omdat ze ver bij elkaar vandaan wonen: Love is in te air. Deze mensen missen hun geliefden ook, maar kunnen nog naar elkaar toe.
Wat zou het heerlijk zijn als ik dat óók kon. Een retourtje naar de hemel om even op bezoek te gaan.
Maar dat kan niet. Het maakt me verdrietig als ik besef dat ik mijn kinderen echt niet meer zie, zelfs niet als ik met een vliegtuig ga, de hemel tegemoet. Hoe dichtbij of ver weg die plek ook is, hij is onbereikbaar.
Ik kijk weer omhoog, naar de heldere lucht die nog zo lang licht is in deze tijd van het jaar.
Ik denk aan Laura. En weet dat mijn liefde voor haar niet over gaat nu zij er niet meer is.
Ik kan niet naar haar toe, maar mijn liefde reikt tot in de hemel.
Love is in te air.
Het warme zonlicht valt op mijn schouders als ik bij het graf van Laura sta. Het voelt als een warme troostende deken terwijl ik bij haar stille graf sta. Ik kijk omhoog, naar de intens blauwe lucht. Zo blauw dat het lijkt alsof de hemel heel dicht bij is. Op dit soort momenten voel ik me even wat dichterbij Laura dan anders.
Mijn lieve meisje in de hemel. Zo ver weg maar misschien toch dichterbij dan ik vaak denk. Kon ik maar even kijken hoe het daar is. Of haar een knuffel brengen. Wist ik maar hoever weg de hemel is.
Mijn hart is daar. Omdat mijn meisje daar is.
's Avonds zit ik op de bank en ik kijk TV. Er is een programma op over mensen die van elkaar houden, maar elkaar missen omdat ze ver bij elkaar vandaan wonen: Love is in te air. Deze mensen missen hun geliefden ook, maar kunnen nog naar elkaar toe.
Wat zou het heerlijk zijn als ik dat óók kon. Een retourtje naar de hemel om even op bezoek te gaan.
Maar dat kan niet. Het maakt me verdrietig als ik besef dat ik mijn kinderen echt niet meer zie, zelfs niet als ik met een vliegtuig ga, de hemel tegemoet. Hoe dichtbij of ver weg die plek ook is, hij is onbereikbaar.
Ik kijk weer omhoog, naar de heldere lucht die nog zo lang licht is in deze tijd van het jaar.
Ik denk aan Laura. En weet dat mijn liefde voor haar niet over gaat nu zij er niet meer is.
Ik kan niet naar haar toe, maar mijn liefde reikt tot in de hemel.
Love is in te air.
17.6.18
17 juni. En toch....
24 Juni,
de geboortedag van Lennard komt dichterbij. De afgelopen jaren was ik in de
weken er aan vooraf veel bezig met Lennard. Hoe zijn leven hier was, en daarmee
verbonden, hoe mijn leven met hem er toen uit zag. Maar ook veranderde. Ook
zijn overlijden na ruim 9 jaar was veel in mijn gedachten.
Dit jaar ben ik naast het verlies
van Lennard, meer bezig met dat ook Laura er nu niet meer is. De impact van
haar overlijden is te groot om opzij te kunnen zetten. Zelfs voor een paar
weken of een dag.
Het is een rare gewaarwording om nu
niet alleen bij Lennard stil te kunnen staan. Het voelt niet fijn, het is alsof
ik hem tekort doe. Met mijn verstand weet ik wel dat het niet geeft. Maar mijn
gevoel is het daar niet mee eens.
Gevoel en verstand zitten elkaar
behoorlijk in de weg.
Ik geef extra zorg aan het graf van
Lennard.
Ik koop er deze week nieuwe
plantjes voor en op een middag ga ik naar de begraafplaats met een paar emmers.
Ik neem alle steentjes van zijn graf mee naar huis en maak ze schoon. Om ze een
dag later weer terug te brengen. Het grafje ziet er nu weer netjes en verzorgd
uit.
Nu naast Laura ook Lennard in mijn
hoofd om aandacht vraagt, realiseer ik me dat het niet te doen is om om twee
kinderen tegelijk te moeten rouwen. Het lijkt te veel en geeft meer chaos dan
er al was.
Twee rouwprocessen tegelijk, brengen
nog meer aan gedachten en emoties met zich mee dan er al waren. Ik vind het
zwaar om deze weken door te komen. Terwijl het al zwaar genoeg was om zo
verdrietig om Laura te zijn. Er lijkt een schep bovenop het rouwen te komen.
Ik ben veel op de begraafplaats en
denk aan mijn kinderen die hier niet meer zijn.
Wat mis ik Laura en wat heb ik een
heimwee naar Lennard. Ik breng er uren door en kan er niet goed meer weggaan.
Het rouwen intensiveert zich. Het rouwen om twee kinderen vermengt zich. Het
geeft een niet goed te omschrijven groot verdriet.
Moet je mij nu eens zien lopen over
de begraafplaats, denk ik soms. Van het ene graf naar het andere. Van het ene
kind naar het andere. Ik ben verdrietig om beide, hoewel verschillend. Ik
bezoek ze beide maar ik vind ze niet.
Twee van mijn kinderen...
Wat heb ik veel om over na te denken.
Twee van mijn kinderen...
Wat heb ik veel om over na te denken.
Ik kom tot de ontdekking dat ik in
een jaar meer dagen heb waarop ik een kind gedenk dan dagen waarop ik een
verjaardag kan vieren. Het zijn heftige ontdekkingen die me bepalen bij hoe
mijn leven er nu uit ziet.
Het geeft alles bij elkaar dat ik niet verder moet kijken dan de dag van vandaag en die eerst moet zien door
te komen voor ik verder denk. Morgen is pas morgen.
En tóch.... en toch....
Tóch wil ik verder, ook al is het
allemaal zo veel.
Ik wil blijven knokken om niet voor
altijd stil te blijven staan, maar door te gaan met mijn leven. Om een manier
te vinden waarop ik het grote verdriet in kan weven in mijn leven. Om niet meer
te óverleven maar te leven.
Ik ben nog lang niet zo ver maar ik
wil er wel naar toe.
Ook al kost het me veel wilskracht, ik wil er nog wat van maken, al kan ik nu niet zien hoe het moet.
Hoe ik dat doe?
Het enige antwoord is, dat ik het
niet uit mezelf haal, maar dat ik het krijg.
De kracht om door te gaan put ik
niet uit mijn eigen bron.
Ook al lijkt het alsof het niet zo
is, de enige manier om dit vol te houden moet zijn dat God bij me is.
15.6.18
15 juni 2018 - Met stapjes re-integreren
Elke week
rijd ik nu weer naar mijn werk. Het gaat al een beetje gewoner worden om dit te
doen, het begint zowaar wat te wennen.
Daar is het gewone leven. Ik ben daar niet om te rouwen maar om mijn werk te doen en voor anderen te zorgen. Het is fijn om te merken dat ik er nog toe in staat ben. Want om eerlijk te zijn heb ik er de laatste maanden aan getwijfeld of ik daar genoeg ruimte voor zou hebben.
Ik ben er elke twee weken een
uurtje langer en blijf dit de komende tijd uitbreiden, totdat ik ongeveer een
hele dienst meedraai. Daarna kijk ik met een leidinggevende verder hoe ik het
ga aanpakken.
Het is prettig dat ik nog geen
verantwoordelijkheid heb, er is totaal geen druk. Ik krijg heel veel ruimte om op mijn eigen tempo terug te keren naar het werken. Maar
het geeft me wel voldoening om iets te doen.
Daar zijn, en helemaal niets doen,
dat past niet zo bij me. Dus neem ik een paar taken over van de collega met wie
ik samen werk.
Ik merk dat ik door de bewoners meegenomen word in hun wereld en dat haalt me uit mijn dagelijkse bestaan dat draait om rouw om Laura.
Ik merk dat ik door de bewoners meegenomen word in hun wereld en dat haalt me uit mijn dagelijkse bestaan dat draait om rouw om Laura.
Hoewel mijn dagelijks leven nog steeds
bestaat uit rouw en ik daar voornamelijk mee moet en wil bezig zijn, merk ik
dat het goed voor me is om ook een paar uur op mijn werk te zijn.
Daar is het gewone leven. Ik ben daar niet om te rouwen maar om mijn werk te doen en voor anderen te zorgen. Het is fijn om te merken dat ik er nog toe in staat ben. Want om eerlijk te zijn heb ik er de laatste maanden aan getwijfeld of ik daar genoeg ruimte voor zou hebben.
Het turbulente laatste jaar van Laura en haar sterven maakten dat
ik zelf weinig ruimte heb om actief een ander te kunnen helpen. Ik praat wat af tegen de mensen in mijn omgeving en
de bezoeken aan mijn psycholoog zijn voor mij nog echt nodig.
Er wordt dus veel voor mij gezorgd.
Dan is het fijn om te merken dat ik er zelf toch nog, hoewel in de werksituatie,
voor een ander kan zijn. En voor een aantal uren in de rol van
zorgverlener kan stappen.
Het lastigste blijft vooralsnog het
schakelen tussen de twee werelden. Die van rouw en die van werk. Heel langzaam komen ze
wat dichter bij elkaar. Maar het gaat
echt nog niet vanzelf. Want me bezighouden met een andere wereld dan de mijne
betekent afstand nemen van Laura. En dat doet pijn. Daarom rijd ik elke keer
als ik terugkom naar de begraafplaats om de rust te zoeken en naar balans. Om daar aan Laura
te denken en bij haar stil te staan.
10.6.18
10 juni. Bidden bij het graf.
Het is een mooie zondagmiddag.
Ik ben bij Laura haar graf en geef de plantjes die net opkomen water.
Ik hark het stukje grond er omheen netjes aan. Het zijn kleine dingen die ik kan doen om vorm te geven aan mijn rouwen.
Ik sta daar een poosje en kijk naar de foto van Laura. Haar jonge lachende gezicht kijkt me aan. Het lijkt als de dag van gisteren dat ze er nog was en ik vind het nog steeds onvoorstelbaar dat ik haar hier nooit meer zal zien.
Deze weken lijkt het verdriet zich te verdiepen. Het gegeven dat Laura fysiek niet meer in mijn leven zal zijn, de toekomst zonder haar voor me, maakt dat ik opzie tegen de lange tijd die komt. De toekomst die zo anders zal zijn dan ik me had voorgesteld.
Hoe moet en kan ik verder als Laura er niet meer bij is?
Ik mis haar zo verschrikkelijk...
Op de begraafplaats zijn twee vrouwen die het graf van hun moeder bezoeken. Als ze weggaan blijven ze even bij mij en bij Laura's graf staan. Ze kijken naar haar foto en vertellen me dat ze de hartjes en de bloemen op haar graf mooi vinden staan.
Ze vragen naar Laura. Wie ze was en of ze ziek was? Ik leg kort uit wat er is gebeurd en zie het meeleven op hun gezichten.
'Wat een verschil als een moeder 89 werd of een dochter maar 19', vinden ze.
We praten over verder gaan met het leven en hoe dat dan moet.
Het gebeurt wel eens vaker dat ik daar een praatje maak met iemand. Het is bijzonder om op deze plek een gesprek te hebben met mensen die net als ik, het graf van hun geliefde bezoeken.
Het zijn momenten om later aan terug te denken omdat de gesprekken vaak de diepte in gaan en inhoud hebben.
"Ben je gelovig?" Vraagt één van de vrouwen.
Mijn antwoord is "ja!" Ik vertel dat ik blij ben dat ik mjjn geloof heb. En dat ik weet dat God in deze tijd bij me is, maar dat ik ondanks dat, zo verdrietig ben.
We praten over wat geloven voor ons betekent en wie God voor ons is. Het is fijn om dit te kunnen en mogen delen met deze vrouwen, die ik helemaal niet ken. Maar ze zijn net als ik gelovig en dat geloof verbindt ons.
"Vind je het goed als ik voor je bid?" Vraagt één van de de twee.
Ik antwoord dat ik het fijn vind als mensen voor me bidden en dat het me goed zal doen.
De vrouwen komem naast me staan en de ene pakt mijn hand. Zo staan we daar samen. Op zomaar een zonnige zondagmiddag op de begraafplaats. Bij het graf van mijn lieve Laura.
Een kort gebed om kracht en Gods zorg voor mij klinkt zacht bij de graven op het veld. De zon schijnt, de wind waait zachtjes en verder is er even niets, behalve dat gebed bij het graf van Laura.
Wat is het bijzonder en wat is het kwetsbaar. Deze twee onbekende vrouwen brengen mij en mijn grote verdriet op deze bijzondere plaats onder de aandacht van God.
Ze geven me een beetje moed voor vandaag.
Ze geven me een glimp van Gods liefde op deze zondagmiddag waarop ik me zo somber voel.
Er gebeuren soms mooie dingen op deze verdrietige plek.
God zelf was het die deze vrouwen gebruikte om mij te bemoedigen.
God zelf is het die mij op deze manier troost.
Ik ben bij Laura haar graf en geef de plantjes die net opkomen water.
Ik hark het stukje grond er omheen netjes aan. Het zijn kleine dingen die ik kan doen om vorm te geven aan mijn rouwen.
Ik sta daar een poosje en kijk naar de foto van Laura. Haar jonge lachende gezicht kijkt me aan. Het lijkt als de dag van gisteren dat ze er nog was en ik vind het nog steeds onvoorstelbaar dat ik haar hier nooit meer zal zien.
Deze weken lijkt het verdriet zich te verdiepen. Het gegeven dat Laura fysiek niet meer in mijn leven zal zijn, de toekomst zonder haar voor me, maakt dat ik opzie tegen de lange tijd die komt. De toekomst die zo anders zal zijn dan ik me had voorgesteld.
Hoe moet en kan ik verder als Laura er niet meer bij is?
Ik mis haar zo verschrikkelijk...
Op de begraafplaats zijn twee vrouwen die het graf van hun moeder bezoeken. Als ze weggaan blijven ze even bij mij en bij Laura's graf staan. Ze kijken naar haar foto en vertellen me dat ze de hartjes en de bloemen op haar graf mooi vinden staan.
Ze vragen naar Laura. Wie ze was en of ze ziek was? Ik leg kort uit wat er is gebeurd en zie het meeleven op hun gezichten.
'Wat een verschil als een moeder 89 werd of een dochter maar 19', vinden ze.
We praten over verder gaan met het leven en hoe dat dan moet.
Het gebeurt wel eens vaker dat ik daar een praatje maak met iemand. Het is bijzonder om op deze plek een gesprek te hebben met mensen die net als ik, het graf van hun geliefde bezoeken.
Het zijn momenten om later aan terug te denken omdat de gesprekken vaak de diepte in gaan en inhoud hebben.
"Ben je gelovig?" Vraagt één van de vrouwen.
Mijn antwoord is "ja!" Ik vertel dat ik blij ben dat ik mjjn geloof heb. En dat ik weet dat God in deze tijd bij me is, maar dat ik ondanks dat, zo verdrietig ben.
We praten over wat geloven voor ons betekent en wie God voor ons is. Het is fijn om dit te kunnen en mogen delen met deze vrouwen, die ik helemaal niet ken. Maar ze zijn net als ik gelovig en dat geloof verbindt ons.
"Vind je het goed als ik voor je bid?" Vraagt één van de de twee.
Ik antwoord dat ik het fijn vind als mensen voor me bidden en dat het me goed zal doen.
De vrouwen komem naast me staan en de ene pakt mijn hand. Zo staan we daar samen. Op zomaar een zonnige zondagmiddag op de begraafplaats. Bij het graf van mijn lieve Laura.
Een kort gebed om kracht en Gods zorg voor mij klinkt zacht bij de graven op het veld. De zon schijnt, de wind waait zachtjes en verder is er even niets, behalve dat gebed bij het graf van Laura.
Wat is het bijzonder en wat is het kwetsbaar. Deze twee onbekende vrouwen brengen mij en mijn grote verdriet op deze bijzondere plaats onder de aandacht van God.
Ze geven me een beetje moed voor vandaag.
Ze geven me een glimp van Gods liefde op deze zondagmiddag waarop ik me zo somber voel.
Er gebeuren soms mooie dingen op deze verdrietige plek.
God zelf was het die deze vrouwen gebruikte om mij te bemoedigen.
God zelf is het die mij op deze manier troost.
8.6.18
8 juni. Strijd om voorrang.
Het is juni. In de afgelopen jaren leefde ik in deze maand toe naar de geboortedatum van Lennard.
De eerste jaren nadat hij was overleden was het een beladen maand voor me. Het was erg zoeken naar hoe ik die dag wilde invullen. De verjaardag-dag van Lennard was voor mij moeilijker dan de sterfdag. Het zou feest moeten zijn maar dat was het niet.
Na verloop van tijd lukte het me om wat meer los te laten en te laten gebeuren wat er gebeurde op die dag. Dat was prettig en gaf wat ontspanning. Ik kwam de dag makkelijker door en ook de weken die er aan vooraf gingen.
Nu is het allemaal wéér anders.
Door het sterven van Laura is het bewust rouwen om Lennard eigenlijk stil komen te staan. Het was (en is nog) te veel om te rouwen om twee kinderen tegelijk. Het abrupte einde aan het leven van Laura, de schok die dat teweegbracht nam bijna alle beschikbare ruimte in.
Ik merkte dat ik mijn aandacht niet kon verdelen. Ik kon en kan haast niet anders dan bezig zijn met het verlies van Laura.
Hoewel ik Lennard zijn grafje net zo vaak bezoek als dat van Laura en ik hem natuurlijk niet vergeet, stond het echte rouwen om hem de afgelopen tijd niet op de voorgrond.
En nu is het juni. De geboortemaand van Lennard. Ik merk dat nu die dag er aan komt, ik meer met hem bezig ben dan in het afgelopen halve jaar. Twee rouwprocessen lijken deze weken te gaan wedijveren om voorrang.
Het is verwarrend, en veel.
Want Laura zit groot in mijn hoofd en nu moet Lennard daar ook weer bij.
Hoe moet ik rouwen om twee kinderen? Hoe moet ik vorm gaan geven aan de geboortedag van Lennard terwijl het rouwen om Laura nog zo vers en rauw is?
Het gaat allemaal door elkaar heen lopen. Het geeft chaos. Nog meer dan er al was.
Ik probeer ook nu om het los te laten. Om niet teveel te willen plannen. Om die dag te gaan laten komen zoals die komt.
Om ook de komende weken per dag te leven en elke dag te zien hoe het moet gaan.
Zoals ik in de afgelopen jaren leerde dat dát het beste werkt.
Het is niet zo dat ik dat makkelijk doe. Want ik ben nogal van het vooruit denken en plannen.
Ik merk wel dat als het een dag wel lukt, het ontspanning geeft.
Natuurlijk kan ik mijn gedachten niet stoppen. Ik zal, naar 24 juni toe, denken aan Lennard en Laura allebei. Ik zal herinneringen ophalen en bepaald worden bij hoe het was toen hij geboren werd. Hoe mijn leven ook toen al veranderde.
Maar ook het verdriet om Laura zal een grote plek innemen.
De komende weken zullen twee rouwprocessen om de voorrang strijden. Het zal zoeken worden naar hoe ik ze samen moet doorlopen. En de vraag is of dat kan.
Stap voor stap en dag voor dag zal ik het moeten doen en gaan ervaren hoe het zal gaan.
De eerste jaren nadat hij was overleden was het een beladen maand voor me. Het was erg zoeken naar hoe ik die dag wilde invullen. De verjaardag-dag van Lennard was voor mij moeilijker dan de sterfdag. Het zou feest moeten zijn maar dat was het niet.
Na verloop van tijd lukte het me om wat meer los te laten en te laten gebeuren wat er gebeurde op die dag. Dat was prettig en gaf wat ontspanning. Ik kwam de dag makkelijker door en ook de weken die er aan vooraf gingen.
Nu is het allemaal wéér anders.
Door het sterven van Laura is het bewust rouwen om Lennard eigenlijk stil komen te staan. Het was (en is nog) te veel om te rouwen om twee kinderen tegelijk. Het abrupte einde aan het leven van Laura, de schok die dat teweegbracht nam bijna alle beschikbare ruimte in.
Ik merkte dat ik mijn aandacht niet kon verdelen. Ik kon en kan haast niet anders dan bezig zijn met het verlies van Laura.
Hoewel ik Lennard zijn grafje net zo vaak bezoek als dat van Laura en ik hem natuurlijk niet vergeet, stond het echte rouwen om hem de afgelopen tijd niet op de voorgrond.
En nu is het juni. De geboortemaand van Lennard. Ik merk dat nu die dag er aan komt, ik meer met hem bezig ben dan in het afgelopen halve jaar. Twee rouwprocessen lijken deze weken te gaan wedijveren om voorrang.
Het is verwarrend, en veel.
Want Laura zit groot in mijn hoofd en nu moet Lennard daar ook weer bij.
Het gaat allemaal door elkaar heen lopen. Het geeft chaos. Nog meer dan er al was.
Ik probeer ook nu om het los te laten. Om niet teveel te willen plannen. Om die dag te gaan laten komen zoals die komt.
Om ook de komende weken per dag te leven en elke dag te zien hoe het moet gaan.
Zoals ik in de afgelopen jaren leerde dat dát het beste werkt.
Het is niet zo dat ik dat makkelijk doe. Want ik ben nogal van het vooruit denken en plannen.
Ik merk wel dat als het een dag wel lukt, het ontspanning geeft.
Natuurlijk kan ik mijn gedachten niet stoppen. Ik zal, naar 24 juni toe, denken aan Lennard en Laura allebei. Ik zal herinneringen ophalen en bepaald worden bij hoe het was toen hij geboren werd. Hoe mijn leven ook toen al veranderde.
Maar ook het verdriet om Laura zal een grote plek innemen.
De komende weken zullen twee rouwprocessen om de voorrang strijden. Het zal zoeken worden naar hoe ik ze samen moet doorlopen. En de vraag is of dat kan.
Stap voor stap en dag voor dag zal ik het moeten doen en gaan ervaren hoe het zal gaan.
6.6.18
6 juni. Iets wat ik nog kan doen.
Totdat er een monument op het graf van Laura staat wil ik op een andere manier vorm geven aan het uiterlijk van het graf.
Het geeft me voldoening om de plek netjes te houden en er zorg aan te besteden. Een kaal stukje aarde vind ik voor mijn meisje echt te leeg. Het past niet bij wie Laura was.
Toen ik in het najaar bollen plantte verwachtte ik dat alles in het voorjaar zou gaan bloeien. Nu is het bijna zomer maar zijn alle bollen nog steeds niet uitgekomen.
Op het graf van Laura staan nu Allium planten. Ik pootte de bolletjes in het najaar samen met mjjn nichtje als een rand om het graf. Maar wist toen nog niet hoe het er echt uit zou gaan zien.
Het is anders dan ik me had voorgesteld, eigenlijk mooier dan ik had kunnen bedenken.
De laatste weken zijn ze nog flink gegroeid.
Het zijn ranke planten waarin bovenin een bolvormig knopje is gegroeid. Ik verwacht dat ze deze week zullen uitkomen, maar ook nu al is het een prachtig gezicht. De bloemknopjes zelf geven hun eigen sfeer aan het stukje grond waar mijn meisje ligt begraven.
De planten staan om het graf van Laura en vormen zo een soort haagje. Het heeft iets beschermends, dat haagje om het graf van mijn meisje.
Als het een beetje waait wiegen de stengels met hun kopjes zachtjes heen en weer. Het is een liefelijk gezicht. Samen met de hartjes die er ook nog steeds staan.
Het is zoals het bij Laura past.
Als ik daar ben kan ik er naar blijven kijken. Intussen zijn mijn gedachten bij haar.
Het graf van Laura ... ik verzorg het en sta daar stil bij mijn lieve meisje.
Ik heb het nodig om er vaak te zijn. Om ook daar om haar te rouwen.
Laura is daar niet maar het verzorgen van haar graf is een van de weinige dingen die ik nog voor haar kan doen.
Het geeft me voldoening om de plek netjes te houden en er zorg aan te besteden. Een kaal stukje aarde vind ik voor mijn meisje echt te leeg. Het past niet bij wie Laura was.
Toen ik in het najaar bollen plantte verwachtte ik dat alles in het voorjaar zou gaan bloeien. Nu is het bijna zomer maar zijn alle bollen nog steeds niet uitgekomen.
Op het graf van Laura staan nu Allium planten. Ik pootte de bolletjes in het najaar samen met mjjn nichtje als een rand om het graf. Maar wist toen nog niet hoe het er echt uit zou gaan zien.
Het is anders dan ik me had voorgesteld, eigenlijk mooier dan ik had kunnen bedenken.
De laatste weken zijn ze nog flink gegroeid.
Het zijn ranke planten waarin bovenin een bolvormig knopje is gegroeid. Ik verwacht dat ze deze week zullen uitkomen, maar ook nu al is het een prachtig gezicht. De bloemknopjes zelf geven hun eigen sfeer aan het stukje grond waar mijn meisje ligt begraven.
De planten staan om het graf van Laura en vormen zo een soort haagje. Het heeft iets beschermends, dat haagje om het graf van mijn meisje.
Als het een beetje waait wiegen de stengels met hun kopjes zachtjes heen en weer. Het is een liefelijk gezicht. Samen met de hartjes die er ook nog steeds staan.
Het is zoals het bij Laura past.
Als ik daar ben kan ik er naar blijven kijken. Intussen zijn mijn gedachten bij haar.
Het graf van Laura ... ik verzorg het en sta daar stil bij mijn lieve meisje.
Ik heb het nodig om er vaak te zijn. Om ook daar om haar te rouwen.
Laura is daar niet maar het verzorgen van haar graf is een van de weinige dingen die ik nog voor haar kan doen.
4.6.18
4 juni. Het leven doet pijn.
Schaduw.
Wat is
het deze maand mooi weer. Ik ben veel buiten, ik houd van de zomer. Maar ten
diepste genieten kan ik niet. Hoewel de zon uitbundig schijnt is er altijd de
schaduw van het verdriet om Laura.
De natuur
is fris en groen. Nieuw leven barst uit de aarde. De sfeer van de zomer maakt
dat ik de pijn nog meer voel. Hoe kan ik het verdragen als Laura niet meer
leeft?
Ik zit in de tuin en de tranen branden in mijn ogen. Het komt niet door het
felle licht van de zon, maar ik huil omdat ik zo verdrietig ben.
Deze blog kan je verder lezen op de website
'Ik mis je'
1.6.18
1 juni. Twee rouwprocessen
Het
rouwen om het sterven van Laura is het voornaamste waar ik het laatste halve
jaar mee bezig ben. Dat lees en merk je hier ook op mijn blog.
Nu zij overleden is, staat dat
helemaal op de voorgrond in mijn denken. Het overspoelt al het andere wat er in
mijn leven is. Ook het rouwen om en het verlies van Lennard lijkt naar de
achtergrond te zijn geraakt.
Door de tijd heen had ik het rouwen
om Lennard al voor een deel ingebed in mijn leven.
Het rouwproces was in rustiger
vaarwater gekomen, maar Lennard speelde na 6 jaar nog altijd een hoofdrol. Hoewel ik al veel rust had over zijn sterven zat hij nog altijd in
mijn hart en hoofd bij alles wat ik deed.
Toen overleed Laura en kwam
ik opnieuw in een rouwproces. Mijn leven werd wéér opgeschud en totaal op
zijn kop gezet. Het nieuwe verdriet dat kwam zorgt er voor dat ik daar nu helemaal door in beslag genomen word.
Ik vond het een rare
gewaarwording om te merken dat er iets gekomen was dat groter was dan het
sterven van Lennard. Ik had nooit gedacht dat er iéts meer impact zou hebben op
mijn bestaan dan het verliezen van mijn kind.
Maar er kwam toch iets: Het overlijden van nóg een kind…
Het overlijden van Laura neemt me
zo mogelijk nog meer in beslag.Toen Laura overleed dacht ik: Rouwen heb ik eerder gedaan. Ik weet hoe het moet. Ik zag er tegenop, maar dacht dat ik de nieuwe rouw op het vorige proces kon leggen en dat het daardoor bekend zou zijn voor me.
Dat ik handvaten zou hebben om het wéér aan te gaan. Maar daarin heb ik me vergist. Het verliezen van Laura geeft een heel ander proces. Niet te vergelijken met dat van Lennard.
Dat van Lennard begon al meteen
nadat hij was geboren. Ik wist vanaf dag één dat hij niet lang te leven zou
hebben.
Toen hij overleed was ik intens verdrietig. Hij was net zo veel mijn kind als de andere drie.
Maar voor hem was ik ook oprecht blij omdat hij niet meer hoefde te lijden. Mijn taak om voor hem te zorgen was klaar. Het voelde niet als onaf.
Toen hij overleed was ik intens verdrietig. Hij was net zo veel mijn kind als de andere drie.
Maar voor hem was ik ook oprecht blij omdat hij niet meer hoefde te lijden. Mijn taak om voor hem te zorgen was klaar. Het voelde niet als onaf.
Ik merk dat het rouwen om Laura
anders is. De rouw is rauwer. Heftiger. Ik heb er veel meer strijd om en minder
rust over dat ze er niet meer is. Mijn leven staat meer op zijn kop dan toen.
Het plotselinge overlijden van
Laura en haar keuze om niet meer te willen leven heeft me meer uit balans
gebracht dan 6 jaar geleden toen Lennard overleed.
Het leven
van Laura leven brak ineens af. Hoewel ze ruim 19 was, was het laatste stukje
van haar vorming en opvoeding nog niet klaar.
Mijn taak was nog niet af. Maar ook mijn toekomst met Laura werd in één klap weggevaagd.
Het rouwen om Lennard gaat nog door,
naast dat van Laura. Het rouwen om mijn beide kinderen zal nooit klaar zijn.
Het zal er altijd in mijn leven zijn.Mijn taak was nog niet af. Maar ook mijn toekomst met Laura werd in één klap weggevaagd.
Twee rouwprocessen, op verschillende manieren en in verschillende stadia, maar
één moeder bij wie dit zich in het hoofd en hart afspeelt. Die moeder ben ik. Hoe moet
ik dat doen?
Vaak gaat het vanzelf en eist het verdriet om Laura zijn plek op. Dan
is het geen kwestie van kiezen waar ik me mee bezig moet houden. Het gebeurt
gewoon.
Het kan me ook overvallen omdat het zo veel is bij elkaar. Omdat ik soms
niet weet om wie ik nou verdrietig ben.
Het is
een enorme klus die ik doe. Al weet ik niet altijd precies hoe ik het moet doen, toch doe ik het en zal ik het blijven doen.
Omdat ik genoeg liefde heb voor beide, zal ik kunnen en willen rouwen om Laura
en Lennard allebei.
Abonneren op:
Posts (Atom)